Wyżej wspomniane Białoruskie Zrzeszenie Studentów (BZS), założone w 1981 roku jest organizacją pozarządową, skupiającą młodzież akademicką narodowości białoruskiej. Działacze BZS, podobnie jak członkowie siostrzanej organizacji NZS (Niezależne Zrzeszenie Studentów), brali czynny udział w walce z systemem komunistycznym. W wolnej Polsce BZS skupia się głównie na działalności kulturalnej, społecznej i oświatowej. Aktualnie organizacja działa przy ośrodkach akademickich w Białymstoku i Warszawie.
BASowiszcza to prezentacja zespołów mniejszości białoruskiej, zamieszkującej Białostocczyznę – w przeszłości m.in. były to: R.F. Braha, Kardon, The Dvery, Wiadro, 5set5, zaś obecnie Zero-85, Rima, Beton, N.R.M., Neuro Dubel, Krama, Troitsa oraz zespoły z Polski, takie jak: Armia, Acid Drinkers, Blenders, Cool Kids of Death, Kult, KSU, Lao Che, Lipali, Pidżama Porno i inne. Jednak w przeważającej większości występujące gwiazdy to młode zespoły zza wschodniej granicy.
W związku z panującym na Białorusi od 17 lat reżimem Łukaszenki festiwal w Gródku to, zarówno dla białoruskich wykonawców, jak i dla publiczności, jedna z nielicznych okazji do swobodnej ekspresji artystycznej, wyrażenia wolności obywatelskiej i obyczajowej. Jest to z pewnością jedyne miejsce w Europie i prawdopodobnie na świecie, gdzie artyści z Białorusi mogą swobodnie i bez żadnych ograniczeń prezentować swoją twórczość, co jest niejednokrotnie zabranianie lub wręcz karalne w ich własnym kraju. BASowiszcza są więc jedynym medium, gdzie ci muzycy mogą mieć szansę zaistnieć. Poza tym są to najczęściej grupy tworzące teksty w języku białoruskim, którego publiczne używanie coraz częściej wiąże się z represjami ze strony władz naszego sąsiada. UNESCO uznało go za język zagrożony wymarciem.
Na chwilę obecną BASowiszcza to nie tylko muzyka, ale również sztuka, literatura, film, fotografia, a także warsztaty. W przeszłości festiwal wspierany był często przez malarza Leona Tarasewicza. W latach 80. XX w. był on jednym z założycieli i działaczy BZS. Jest autorem zarówno logotypu organizacji oraz graficznego opracowania kilku edycji festiwalu, jak i wielu innych form wizualnych, wykorzystywanych przez wielotorową działalność Białoruskiego Zrzeszenia Studentów.
W tym roku festiwal BASowiszcza, zwany też białoruskim Woodstockiem, odbędzie się w dniach 17 i 18 lipca br. Tradycyjnie, jak co roku, muzyków i fanów ugości miasto Gródek na Podlasiu. W tym roku, w ramach 26. edycji festiwalu gościem specjalnym będzie nowy zespół Siarheja Michałka, byłego wokalisty Lyapis Trubyetskoy. Basowiszcza to impreza niekomercyjna – wstęp na wszystkie koncerty i wydarzenia towarzyszące jest bezpłatny.
Dorota Nowak-Baranowska
