Zastosowanie cyklosporyny w dermatologii w oparciu o najnowsze badania kliniczne
The use of cyclosporine in dermatology based on modern research
Dorota Krasowska

 

Streszczenie
Cyklosporyna A (CsA) jest lekiem immunosupresyjnym należącym do inhibitorów kalcyneuryny. Wewnątrzkomórkowo tworzy kompleks z cyklofi liną i blokuje działanie kalcyneuryny, uniemożliwiając jej aktywację czynnika jądrowego (nuclear factor of activated
T cells – NK-AT) niezbędnego do pobudzenia transkrypcji genów odpowiedzialnych za syntezę cytokin zapalnych koniecznych do aktywacji limfocytów T. Powoduje to zahamowanie odpowiedzi immunologicznej odpowiedzialnej za stymulację przewlekłego procesu zapalnego w wielu chorobach skóry. W krajach europejskich CsA zarejestrowana jest do leczenia ciężkich postaci łuszczycy i atopowego zapalenia skóry u osób dorosłych, ale warto pamiętać, że jest stosowana z bardzo dobrym skutkiem poza wskazaniami w wielu innych chorobach skóry. W pracy dokonano analizy mechanizmu działania, farmakokinetyki, interakcji z innymi lekami, zalecanych dawek i sposobów terapii z uwzględnieniem przeciwwskazań i działań niepożądanych związanych z terapią cyklosporyną. Przedstawiono także możliwe sposoby zastosowania cyklosporyny w leczeniu łuszczycy, atopowego zapalenia skóry, piodermii zgorzelinowej, pokrzywki przewlekłej, wyprysku potnicowego, toksycznej nekrolizy naskórka, świerzbiączki guzkowej, nabytego pęcherzowego oddzielania się naskórka, liszaja płaskiego, łysienia plackowatego i fotodermatoz. Warto podkreślić, że terapia cyklosporyną powinna być odpowiednio monitorowana, aby zapewnić zarówno bezpieczeństwo, jak i skuteczność dla chorego.

 

Słowa kluczowe: cyklosporyna, choroby skóry

Cutaneous manifestations in chronic renal failure
Hubert Arasiewicz, Ligia Brzezińska-Wcisło

 

Pacjenci cierpiący z powodu przewlekłej niewydolności nerek prezentują najszerszy profil zmian skórnych spośród wszystkich chorób internistycznych. Innowacyjne formy terapii znacząco wydłużyły czas życia pacjentów, przyczyniając się do powstania nowych lub dotychczas rzadko opisywanych dermatoz. Większość występujących zmian skórnych to niegroźne zmiany ogólne, do których zaliczamy suchość, przebarwienia oraz zmiany w obrębie płytki paznokciowej. Jednakże ze względu na coraz szerszy dostęp do dializoterapii liczba korelujących z nią dermatoz będzie stale rosła. Dlatego opisywane zaburzenia w obrębie skóry wymagają szczegółowej analizy. Wciąż znaczącym problemem pozostaje świąd mocznicowy, który koreluje ze zwiększoną śmiertelnością, a także prowadzi do wtórnych dermatopatii. Zwapnienia w skórze są sygnałem alarmowym złego wyrównania pacjenta, często kończąc się groźnymi dla życia powikłaniami. Nerkopochodne włóknienie układowe zasługuje na szczególną uwagę w grupie pacjentów z PNN ze względu na możliwość znacznych powikłań systemowych. Wyzwaniem diagnostycznym są także zaburzenia z kręgu porfirii, które występując u pacjentów z PNN, dodatkowo komplikują przebieg choroby. Dostatecznie szybko ustalone rozpoznanie ma kluczowe znaczenie w ograniczeniu powikłań systemowych. Zmiany skórne korelują z nasileniem zaburzeń w przebiegu choroby podstawowej. Ponadto opisywane jednostki mogą służyć jako prognostyk dalszego przebiegu choroby. Dla lekarzy różnych specjalności istotna jest znajomość specyfiki skóry pacjenta z PNN, przyczyniając się co najmniej do poprawy jakości jego życia.

 

Słowa kluczowe: przewlekła niewydolność nerek, zmiany skórne, rozpoznanie, leczenie

Characteristic and dermatological implications of Münchhausen syndrome
Wojciech Bienias, Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Katarzyna Gutfreund, Agnieszka Wojciechowska, Anna Szewczyk, Kamila Uczniak, Andrzej Kaszuba

 

Streszczenie
Zespół Münchhausena i jego odmiana by proxy zalicza się do zaburzeń pozorowanych. Istotą jest specjalne wywoływanie objawów choroby u siebie (w przypadku formy klasycznej) lub u osoby, nad którą sprawuje się opiekę (odmiana by proxy – najczęściej dotyczy układu matka i dziecko). Działania te mają na celu jedynie zogniskowanie uwagi na osobie pacjenta, otrzymanie współczucia i troski lekarza. Dermatologiczne przejawy tego zespołu są stosunkowo rzadkie, a wśród nich do najczęstszych należą przewlekłe, niegojące się owrzodzenia, głębokie rozsiane guzy zapalne i ropnie skóry. W terapii oprócz typowego postępowania dermatologicznego niezbędna jest pomoc psychologa lub psychiatry.

 

Słowa kluczowe: zespół Münchhausena, zespół Münchhausena by proxy, owrzodzenia, ropnie, piodermia zgorzelinowa, porfiria skórna późna

The specificity of changes in bone in patients with psoriatic arthritis
Svitlana Oleksandrivna Halnykina, Nataliya Petrivna Vakiryak

 

Streszczenie
W artykule dokonano analizy parametrów stanu tkanki kostnej, które badano za pomocą dwuwiązkowej absorbcjometrii rentgenowskiej. Zbadano specyfikę zmian gęstości mineralnej tkanki kostnej w zależności od płci, wieku, czasu trwania choroby i stadium zaawansowania procesu chorobowego u pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów.

 

Słowa kluczowe: łuszczycowe zapalenie stawów, dwuwiązkowa absorbcjometria rentgenowska, gęstość mineralna tkanki kostnej

Molluscum contagiosum in children
Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Wojciech Bienias, Andrzej Kaszuba

 

Streszczenie
Mięczak zakaźny jest częstym schorzeniem występującym u dzieci. Typowymi zmianami skórnymi są perłowo-szare guzki z zagłębieniem w centrum. Wykwity są z reguły pojedyncze, choć mogą być też rozsiane. Mięczak zakaźny powstaje w konsekwencji naruszenia integralności bariery naskórkowej i upośledzonych mechanizmów obrony komórkowej.
Częściej występuje u dzieci z atopowym zapaleniem skóry i u korzystających z pływalni, zwykle będących w wieku przedszkolnym. Łyżeczkowanie jest najczęstszym, najbardziej skutecznym i dającym najmniej powikłań sposobem usuwania wykwitów mięczaka zakaźnego.

 

Słowa kluczowe: mięczak zakaźny, atopowe zapalenie skóry, pływalnie, leczenie

A new look at ethiopatogenesis of acne
Andrzej Szmurło

 

Streszczenie
Trądzik jest najczęstszą chorobą jednostki łojowo-włosowej. W etiopatogenezie trądziku zwraca się uwagę na nadmierne pobudzenie gruczołów łojowych przez androgeny i zamknięcie ujścia przewodów wyprowadzających łój na powierzchnię skóry. Podkreśla się także rolę bakterii beztlenowych P. acnes, zjawisk immunologicznych i diety wysokoenergetycznej. Okazuje się, że skład łoju produkowanego w gruczole łojowym, a nie jego ilość, może mieć decydujący wpływ na przebieg i postać trądziku. Podstawową rolę w zapoczątkowaniu trądziku mogą odgrywać prozapalne lipidy pochodzące z sebum. Szczególne znaczenie wydaje się mieć proces oksydacji lipidów. Brak równowagi pomiędzy ochronnymi lipidami pochodzącymi z płaszcza lipidowego skóry i prozapalnymi lipidami sebum może odgrywać kluczową rolę w rozwoju zmian trądzikowych.

 

Słowa kluczowe: trądzik pospolity, gruczoły łojowe, lipidy

 

Podstawy komunikacji lekarz–pacjent
Basic doctor-patient communication
Anna Zalewska-Janowska

 

Streszczenie
W kręgach medycznych stosunkowo od niedawna zaczęto podkreślać istotną rolę właściwej komunikacji pomiędzy pacjentem a przedstawicielami wszelkich zawodów związanych z opieką medyczną. Ta weryfikacja podejścia wiąże się z pewnego rodzaju przewartościowaniem czysto mechanicznego, zdystansowanego, chłodno profesjonalnego podejścia do pacjenta. Medycyna akademicka ostatnich dziesięcioleci sprawia wrażenie, jakby pomijała fakt, iż pacjent jest przede wszystkim istotą ludzką oczekującą empatii od każdego przedstawiciela zawodu medycznego. To pewne odhumanizowanie medycyny akademickiej ostatnich dziesięcioleci bardzo negatywnie wpłynęło na poziom satysfakcji pacjentów z leczenia, a także doprowadziło do nasilenia się objawów zespołu wypalenia zawodowego wśród lekarzy oraz innych przedstawicieli zawodów medycznych. Ostatnie reformy programów nauczania szkolnictwa wyższego dostrzegły konieczność uzupełnienia profesjonalnego wykształcenia o niezwykle istotne w codziennym funkcjonowaniu człowieka, w każdej jego roli życiowej, kompetencje społeczne, zwane często kompetencjami
„miękkimi” w odróżnieniu od twardych, czysto zawodowych.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono praktyczne aspekty komunikacji interpersonalnej pomiędzy przedstawicielami zawodów medycznych, z lekarzem na pierwszym planie.
Zwraca się uwagę na kluczową rolę ogólnego stanu zdrowia – zwłaszcza psychicznego – profesjonalistów, co warunkuje satysfakcjonujące kontakty pacjent–personel medyczny.
Opracowano także autorski program radzenia sobie ze stresem w warunkach codziennych w postaci antystresowego ABC.

 

Słowa kluczowe: komunikacja interpersonalna, pacjent, personel medyczny, zespół wypalenia zawodowego, stres

Bielactwo nabyte (vitiligo) – aktualne wytyczne dotyczące diagnostyki i terapii schorzenia zawarte w dokumencie „Guidelines for the management of vitiligo: the European Dermatology Forum Consensus” opublikowanym w British Journal of Dermatology w styczniu 2013 r. – przegląd zagadnień istotnych dla lekarzy praktyków

Andrzej Jaworek, Michał Andres, Maciej Pastuszczak, Magdalena Jaworek, Anna Wojas-Pelc

 

Abstract
Vitiligo is a chronic, pigmentary dermatologic disorder with pathogenic mechanism still exactly unknown. Due to high prevalence of this disease (0,5% of the world population) and a large impact on quality of patients life it is a subject of research for scientists from various centers of Europe, associated in the vitiligo European Task Force (VETF). In the following text, we have made an overview of issues relevant for dermatology practitioners, based on the article published in the British Journal of Medicine in January 2013 [ „Guidelines for the management of vitiligo: the European Dermatology Forum Consensus”] in which Vitiligo European Task Force (VETF) in cooperation with European Academy of Dermatology and Venereology (EADV) and The European Union of Medical Specialists (UEMS) have presented latest guidelines for the diagnosis and treatment of this disease. 

Mirosława Kuchciak-Brancewicz

 

Streszczenie
W przebiegu różnych chorób zakaźnych dochodzi do powstawania osutek na skórze. Część z nich ma charakter typowy, część mało specyficzny. W przypadku mononukleozy zakaźnej u ok. 5% chorych występują zmiany skórne przypominające wysypkę w przebiegu odry, różyczki lub płonicy. Ponadto prawie u 100% chorych z mononukleozą, którym podano amoksycylinę lub ampicylinę, występuje zlewna wysypka odropodobna na skórze całego ciała. Czy da się odróżnić tę wysypkę od innych wysypek alergicznych? Na podstawie wyglądu i umiejscowienia raczej nie. Ale do dyspozycji mamy inne elementy badania przedmiotowego (powiększenie węzłów chłonnych, wątroby, śledziony) i badania dodatkowe (limfocytoza z obecnością mononuklearów oraz przeciwciała w klasie IgM przeciw antygenowi kapsydowemu). Bliznowce to niezłośliwe guzy łącznotkankowe, które powstają w wyniku zaburzeń w procesie naprawy tkankowej u podatnych osób. Bliznowiec może powstać jako powikłanie po ciężkich postaciach trądziku, może także wytworzyć się jako powikłanie samego leczenia trądziku pospolitego, np. peelingami chemicznymi. Miejscami predylekcyjnymi dla keloidów są w tym przypadku ramiona i okolica mostkowa. W terapii keloidów stosuje się doogniskowe iniekcje z kortykosteroidów, laseroterapię, krioterapię. Wiatrówka jest ostrą chorobą zakaźną wieku dziecięcego. Pierwotnie powstają żywo czerwone plamki i grudki szybko przechodzące w pęcherzyki wypełnione przejrzystym płynem. Po 2-3 dniach treść pęcherzyków mętnieje, powstają krosty, które zasychają w strupy odpadające bez pozostawienia blizny. Pojawieniu się wykwitów często jednak towarzyszy świąd. Jeśli dziecko się drapie, może dojść do nadkażenia bakteryjnego i rozwoju procesu zapalnego, który może prowadzić do takiej przebudowy w obrębie wykwitu, że wytworzy się blizna pozapalna. W leczeniu mamy do dyspozycji kilka metod. Już w pierwszym okresie można zastosować maści lub plastry silikonowe albo miejscowe retynoidy, np. Diff erin krem. Z metod zabiegowych zalecany jest peeling chemiczny, mikrodermabrazja, zabiegi laserem Fraxel Dual, Fraxel CO2 oraz mezoterapia z użyciem substancji silnie stymulującej wytwarzanie kolagenu. Chodzik przynosi szkody nie tylko układowi ruchu. Dotyczą one również skóry, ponieważ niemowlę wstawione do chodzika, w momencie gdy jego układ ruchu nie jest jeszcze do chodzenia przystosowany, całym ciężarem opiera się o siedzisko, uciskając okolice krocza. W pierwszym momencie prowadzi to do przekrwienia, a więc zaczerwienienia narządów płciowych, jeszcze bez cech zapalnych. Nasilający się i powtarzalny ucisk oraz tarcie spowodowane wymuszonym ruchem prowadzą do maceracji naskórka i w efekcie może skutkować pieluszkowym zapaleniem skóry u niemowlęcia.