W kleszczach boreliozy. Część I: Problematyczna diagnostyka?
Borreliosis – ticking over. Part 1: Problems with diagnostics?
Anna E. Szewczyk, Andrzej Kaszuba, Franciszek Seneczko, Wojciech Bienias, Agnieszka Wojciechowska, Katarzyna Gutfreund, Magdalena Kręgiel, Marta Matych, Anna Moskal, Marcin Noweta, Magdalena Oszukowska, Katarzyna Płużańska-Srebrzyńska

 

Streszczenie:
Pierwsza część cyklu „W kleszczach boreliozy” szczegółowo omawia zagadnienia dotyczące etiologii oraz problematycznej diagnostyki choroby z Lyme. Borelioza jest zoonozą przenoszoną na człowieka za pośrednictwem kleszczy z rodzaju Ixodes ricinus. Czynnikiem etiologicznym są bakterie Borrelia burgdorferi sensu lato complex, będące niesłychanie intrygującymi mikroorganizmami. Konieczność adaptacji do wciąż zmieniających się warunków zmusiła je do opracowania i udoskonalenia wielu mechanizmów skutecznie unikających odpowiedzi układu immunologicznego człowieka. Wyjątkowa morfologia, niepowtarzalna organizacja materiału genetycznego, imponująca heterogenność antygenów czy efektywne unikanie reakcji komórek odpornościowych poprzez wybór miejsc immunologicznie uprzywilejowanych w organizmie ludzkim to tylko niektóre z jej „patentów” wpływających na przebieg kliniczny choroby oraz utrudniających diagnostykę. Bezustannie udoskonalane, szerokie spektrum dostępnych metod diagnostycznych, zarówno bezpośrednich (czyli koncentrujących się na odnalezieniu czynnika sprawczego), jak i pośrednich (nastawionych na poszukiwanie odpowiedzi układu odpornościowego na patogen) nie jest pozbawione pułapek diagnostycznych. Diagnostyka boreliozy jest zazwyczaj trudna. Opiera się na rzetelnie zabranym wywiadzie, badaniu przedmiotowym oraz serodiagnostyce. Obecnie według wielu wytycznych standardowa diagnostyka laboratoryjna boreliozy polega na wykonaniu testu przesiewowego ELISA potwierdzanego metodą Western blot.

 

Słowa kluczowe: borelioza, krętek, B. burgdorferi, morfologia, heterogenność antygenowa, diagnostyka, test ELISA, Western blot, luka serologiczna, seronegatywność, blizna serologiczna

Wpływ antyoksydantów na skórę 

Antioxidants and skin care
Katarzyna Kozłowicz, Barbara Szyszkowska, Ewelina Winiarczyk, Iwona Jazienicka, Celina Łepecka-Klusek, Dorota Krasowska

 

Streszczenie:
Stres oksydacyjny można określić jako zaburzenie równowagi między natężeniem procesów oksydacyjnych, które indukują powstawanie reaktywnych form tlenu (RFT), a przeciwdziałającym systemem obronnym – antyoksydacyjnym. U podłoża większości stanów patologicznych chorób leżą przewlekłe zmiany związane z kancerogennym działaniem wolnych rodników tlenowych. Reaktywne formy tlenu mogą powodować utlenienie tłuszczów, białek, DNA i w następstwie przyczynić się do uszkodzenia tkanek. Toksyczne produkty reakcji utleniania działają cytostatycznie na komórkę, uszkadzając błony komórkowe oraz prowadząc komórkę do śmierci na drodze apoptozy lub nekrozy. Stan równowagi komórek utrzymuje się przez enzymy antyoksydacyjne, takie jak: dysmutaza ponadtlenkowa, katalaza, transferaza S-glutationowa oraz inne substancje, jak np. glutation czy witaminy E, C i A. Związki te umożliwiają usuwanie nadmiaru RFT z komórek [1]. Zastosowanie przeciwutleniaczy jest skutecznym sposobem zapobiegania objawom związanym ze starzeniem się skóry.

 

Słowa kluczowe: wolne rodniki, stres oksydacyjny, uszkodzenie komórki 

Zakażenia grzybicze paznokci – czynniki usposabiające, profilaktyka  

Fungal nail infections – predisposing factors, prophylactic
Magdalena Olejniczak, Franciszek Seneczko, Magdalena Kozłowska, Dariusz Jarosiński

 

Streszczenie:
Grzybica paznokci (onychomycosis) uznawana jest za najczęstszą kliniczną manifestację zakażenia grzybami. Wzrastająca liczba przypadków grzybicy sprawia, że staje się ona poważnym problemem epidemiologicznym, społecznym, diagnostycznym i terapeutycznym. Późno wykryta i nieleczona obniża jakość życia, a także może być przyczyną groźnych powikłań. Może dojść do zajęcia pozostałych płytek oraz skóry w innych częściach ciała. Częstość występowania grzybicy paznokci jest uwarunkowana obecnością czynników predysponujących, m.in. wiekiem, warunkami klimatycznymi. Grzybica jest chorobą przewlekłą, trudną do wyleczenia i wykazuje tendencję do nawrotów. Ten rodzaj infekcji może wpływać na fizyczne, funkcjonalne i emocjonalne aspekty życia. W niniejszej pracy przedstawiono czynniki etiologiczne, stan epidemiologiczny, postacie kliniczne, czynniki predysponujące do występowania grzybicy paznokci oraz metody stosowane w profilaktyce przeciwgrzybiczej. 

 

Słowa kluczowe: grzybica paznokci, czynniki predysponujące, profilaktyka 

 

Współistnienie alergii wieloważnej typu natychmiastowego z zaburzeniami autoimmunologicznymi: bielactwem i liszajem płaskim Wilsona – opis przypadku
The coexistence of polyvalent immediate-type allergy with vitiligo and lichen planus Wilsoni – case report
Grażyna Sławeta, Krzysztof Kłos, Jerzy Kruszewski

 

Streszczenie:
Choroby atopowe to istotny problem współczesnej medycyny z uwagi na wzrastającą liczbę nowych przypadków stwierdzanych w badaniach populacyjnych. Podobne wyzwanie stanowią choroby o podłożu autoimmunologicznym, szczególnie w aspekcie szerszych możliwości diagnostycznych i ich rozpowszechnienia oraz ich dostępności. Na szczególną uwagę zasługują więc chorzy, u których występują dwa przeciwstawne profile immunologiczne (Th1 i TH2). Alergia wieloważna typu natychmiastowego może współistnieć z chorobami o podłożu autoimmunologicznym, na przykład bielactwem i liszajem płaskim Wilsona. Celem pracy jest prezentacja przypadku 38-letniej kobiety z alergią wieloważną typu natychmiastowego współistniejącą z zaburzeniami autoimmunologicznymi: bielactwem i liszajem płaskim Wilsona. Przedstawiony przypadek ilustruje współistnienie licznych chorób układowych (atopowe zapalenie skóry, astma, całoroczne zapalenie błony śluzowej nosa (parennial allergic rhinitis – PAR), sezonowe zapalenie błony śluzowej nosa (seasonal allergic rhinitis – SAR), zespół alergii jamy ustnej (oral allergy syndrome – OAS), pokrzywka, bielactwo, liszaj płaski Wilsona) o różnych manifestacjach i wspólnym podłożu zapalenia, gdzie mastocyt odgrywa główną rolę.

Słowa kluczowe: współistnienie alergii wieloważnej typu natychmiastowego, bielactwo nabyte, liszaj płaski Wilsona, mastocyt

Dermatomiositis: a women with ovary cancer recurrence and a man with microcellular liver carcer
Magdalena Kaczmarek, Paweł Szczepaniec 

 

Streszczenie:
Zapalenie skórno-mięśniowe (dermatomyositis – DM) jest stosunkowo rzadką chorobą autoimmunologiczną, objawiającą się zapaleniem mięśni i skóry. Etiologia jest nieznana. Rozpoznanie DM opiera się obecnie na kryteriach zaproponowanych przez Bohana i Petera. Choroba często współistnieje z procesem nowotworowym i traktowana jest jak zespół paraneoplastyczny. Uważa się, że w każdym przypadku jej rozpoznania należy przeprowadzić pełną diagnostykę w kierunku choroby nowotworowej.
Niniejsza praca przedstawia dwa przypadki chorobowe: chorego, u którego wystąpienie objawów DM towarzyszyło wczesnej fazie raka drobnokomórkowego oraz chorej, u której objawy DM wystąpiły w przebiegu wznowy raka jajnika.

 

Słowa kluczowe: zapalenie skórno-mięśniowe, zespół paraneoplastyczny

A case report of 57-year-old patient with erythema nodosum coexisting with erysipelas
Magdalena Gordon, Katarzyna Feliksik-Skrobich, Zygmunt Adamski

 

Streszczenie:
Rumień guzowaty jest ostro zapalną chorobą tkanki podskórnej, charakteryzującą się występowaniem bolesnych guzów, umiejscowionych głównie na wyprostnych częściach podudzi. Choroba dotyka częściej młode kobiety, zwiększona zapadalność przypada na okres wiosenno-jesienny. Etiopatogeneza może być wielokierunkowa. Przyjmuje się, że jest to postać reakcji alergicznej typu późnego. Czynnikami predysponującymi są: zapalenia gardła, zakażenia układu pokarmowego o różnej etiologii, gruźlica i sarkoidoza. Róża jest ostrym stanem zapalnym skóry i tkanki podskórnej. Cechuje się dynamicznym przebiegiem, z towarzyszącą gorączką i bolesnością zmian skórnych o typowym ognisku zapalnym. Czynnikami predysponującymi są zaburzenia układu odpornościowego, choroby układu krążenia oraz cukrzyca.
Autorzy przedstawiają przypadek pacjentki z dwiema niezależnymi jednostkami chorobowymi, o udowodnionej etiologii paciorkowcowej, z typowym obrazem dermatologicznym i wykładnikami ogólnymi. Wczesne rozpoznanie i leczenie choroby prowadzi do pełnego wyleczenia i ustąpienia zmian skórnych bez pozostawienia blizn. 

 

Słowa kluczowe: róża, rumień guzowaty, zakażenie

Nietypowy przypadek knuckle pads i hiperkeratozy stóp  

An atypical case knuckle pads and plantar keratoderma
Piotr Brzeziński

 

Streszczenie:
Knuckle pads są dobrze odgraniczonymi zgrubieniami skóry na stawach międzypaliczkowych. Chociaż związek z kilkoma innymi zespołami klinicznymi, w tym przykurczem Dupuytrena, jest dobrze udokumentowany, większość przypadków jest idiopatyczna. Występowanie knuckle pads, rogowacenia dłoni i podeszew, leukonychii i wrodzonej głochoty określane jest jako zespół Barta-Pumphreya. W artykule zaprezentowano przypadek knuckle pads i hiperkeratozy stóp u młodego mężczyzny.

 

Słowa kluczowe: choroby skóry, knuckle pads, fibromatoza