Łysienie plackowate u dzieci
Alopecia areata in children
Mirosława Kuchciak-Brancewicz, Wojciech Bienias, Andrzej Kaszuba
Streszczenie
Łysienie plackowate jest przewlekłą chorobą zapalną, która dotyczy mieszków włosowych. Wyróżnia się kilka odmian klinicznych o różnym rokowaniu. Choroba występuje przeważnie u dzieci i młodzieży. Nieznane są dokładne mechanizmy wypadania włosów. Rozpoznanie łysienia plackowatego w większości przypadków nie nastręcza problemów, choć występują stany chorobowe mogące powodować trudności diagnostyczne i wtedy może być konieczne wykonanie badań dodatkowych. U części pacjentów występuje samoistna remisja. Wiele metod terapeutycznych może indukować odrost włosów w łysieniu plackowatym, nie wszystkie mogą być stosowane u dzieci. Bardzo ważną rolę odgrywa poradnictwo psychologiczne i grupy wsparcia.
Słowa kluczowe: łysienie plackowate, dzieci, diagnostyka różnicowa, leczenie, poradnictwo psychologiczne, grupy wsparcia
Wybrane, genetycznie uwarunkowane choroby włosów przebiegające z łysieniem
Hereditary hair disorales accompany with alopecia
Adriana Polańska, Ryszard Żaba, Dorota Jenerowicz, Anna Malewska-Woźniak, Zygmunt Adamski
Streszczenie
Łysienie u dzieci, zwłaszcza jeśli występuje od okresu niemowlęcego, jest dużym wyzwaniem dla lekarza, ponieważ w rozpoznaniu należy uwzględnić wiele genetycznie uwarunkowanych zaburzeń. W niniejszej pracy przedstawiono wybrane genodermatozy związane z brakiem włosów lub zmniejszonym owłosieniem, z uwzględnieniem dysplazji entodermalnych oraz omówiono najczęstsze wady strukturalne włosów.
Słowa kluczowe: hipotrichia, alopecia, dysplazje ektodermalne, wady struktury włosa
Czerniaki skóry – nowe możliwości leczenia
Cutaneous melanomas – new treatment modalities
Piotr Rutkowski, Marcin Zdzienicki
Streszczenie
Czerniaki skóry to w Polsce nowotwory złośliwe o największej dynamice wzrostu liczby zachorowań. Pomimo że – ze względu na lokalizację na skórze i stosunkową łatwość rozpoznania – w unikalny sposób pozwalają na wczesną identyfi kację ogniska pierwotnego, a przez to na całkowite wyleczenie chorego, wciąż pierwotne zaawansowanie tych nowotworów jest w naszym kraju około dwukrotnie większe niż w krajach zachodnich. Właściwa diagnostyka (m.in. z zastosowaniem dermatoskopii) i wczesne leczenie chirurgiczne pierwotnego ogniska nowotworu (właściwie przeprowadzona biopsja wycinająca oraz postępowanie z regionalnymi węzłami chłonnymi) stanowią wciąż najistotniejsze elementy umożliwiające wyleczenie chorego. Skuteczne opcje terapii dotyczą obecnie również przerzutów in-transit. Przez dziesięciolecia niezadowalające wyniki leczenia chorych w IV stopniu zaawansowania i brak nowych terapii prowadziły do frustracji onkologów podejmujących próby leczenia zaawansowanego czerniaka. Jednak ostatnie 2 lata przyniosły przełom w leczeniu uogólnionych czerniaków. Nowe sposoby terapii są związane głównie z postępem w immunoterapii nieswoistej (przeciwciała anty-CTLA4 ipilimumab i terapia anty-PD1) oraz z leczeniem ukierunkowanym molekularnie (inhibitory BRAF – wemurafenib i dabrafenib, oraz inhibitory MEK).
Słowa kluczowe: czerniak skóry, przerzuty, in-transit, chemioterapia, immunoterapia
Łojotokowe zapalenie skóry. Etiopatogeneza, objawy kliniczne i leczenie
Seborrheic dermatitis. Pathogenesis, clinical symptoms and treatment
Katarzyna Kopania
Streszczenie
Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) jest przewlekłą dermatozą zapalną o nawrotowym przebiegu. Charakteryzuje się występowaniem zmian rumieniowych z drobnopłatkowym złuszczaniem, którym może towarzyszyć świąd o różnym nasileniu. Zarówno etiologia, jak i patogeneza tego schorzenia mają złożony charakter. Częstość występowania ŁZS w populacji wynosi około 1-3%. Obserwuje się dwa szczyty zachorowań: pierwszy w pierwszych trzech miesiącach życia i drugi rozpoczynający się w okresie dojrzewania, z nasileniem w wieku 40-60 lat. Częstość występowania i intensywność objawów choroby ulegają nasileniu u osób zarażonych wirusem HIV, w różnych chorobach przewlekłych oraz neurologicznych. Celem pracy było omówienie etiopatogenezy, objawów klinicznych ŁZS oraz jego leczenia.
Słowa kluczowe: łojotokowe zapalenie, skóry (ŁZS), etiologia, patogeneza
Twardzina układowa w praktyce położniczej
Systemic sclerosis and pregnancy
Zofia Gerlicz, Magdalena Oszukowska, Bożena Dziankowska-Bartkowiak, Jolanta Dorota Torzecka, Zbigniew Pietrzak, Anna Woźniacka
Streszczenie
Ciąża u kobiet z chorobą tkanki łącznej, w tym z twardziną układową, jest zawsze ciążą wysokiego ryzyka. Mimo to szansa na urodzenie zdrowego dziecka jest bardzo duża. Jednakże należy odpowiednio przygotować pacjentkę do spodziewanej ciąży, zmniejszając tym samym ryzyko pogorszenia w czasie trwania ciąży. Kluczowa wydaje się diagnostyka zmian w poszczególnych narządach, która ma na celu ocenę ryzyka, jakie niesie ze sobą ciąża zarówno dla matki, jak i dla płodu. Odpowiednie monitorowanie ciąży oraz wdrożenie leczenia w razie komplikacji ma ogromne znaczenie. W niniejszym artykule poglądowym przedstawiono wpływ twardziny układowej na przebieg ciąży i zagrożenia, jakie niosą te choroby dla matki i płodu.
Słowa kluczowe: ciąża, twardzina układowa, leczenie
Mikrobiom – znaczenie w chorobach skóry
Microbiome – its signifi cance in dermatological diseases
Andrzej Szmurło
Streszczenie
Mikrobiom to pula genów drobnoustrojów zamieszkujących dane środowisko, w szczególności organizm człowieka. Jak wynika z badań, poznaliśmy tylko 30% bakterii bytujących w organizmie ludzkim. Większość z nich ma działanie symbiotyczne i dobroczynne dla człowieka. Drobnoustroje odgrywają rolę w kształtowaniu prawidłowej bariery nabłonkowej, w rozwoju odporności immunologicznej i w wielu innych procesach biologicznych. Większa bioróżnorodność jest związana ze stanem zdrowia, podczas gdy w czasie choroby przewagę uzyskują pojedyncze szczepy bakterii, często patogenne. Klasycznym przykładem jest atopowe zapalenie skóry, w którym w zaostrzeniu choroby zmniejsza się bioróżnorodność bakterii, a przewagę uzyskują szczepy patogenne S. aureus. Przywrócenie prawidłowej bariery naskórkowej, m.in. poprzez stosowanie właściwych emolientów, jest związane z przywróceniem równowagi w obrębie mikrobiomu.
Rola alergii pokarmowej IgG-zależnej w patogenezie zmian skórnych
Th e role of IgG-dependent food allergy in the pathogenesis of skin lesions
Mirosława Gałęcka, Patrycja Szachta
Streszczenie
Częstość występowania chorób alergicznych systematycznie rośnie. Manifestacją alergii może być atopowe zapalenie skóry, szczególnie często diagnozowane w populacji pediatrycznej. Atopowe zapalenie skóry jest jednostką uwarunkowaną genetycznie, niemniej jednak czynniki środowiskowe odgrywają istotną rolę w aktywacji/modyfi kacji przebiegu choroby. U części pacjentów obserwuje się powiązania pomiędzy alergią IgE-zależną (najczęściej pokarmową) a wypryskiem atopowym. Standardem leczenia u tego typu pacjentów, obok farmakoterapii i leczenia miejscowego, jest dieta eliminacyjna. Coraz większa liczba doniesień naukowych wskazuje jednak, iż istotnym czynnikiem, mogącym nasilać istniejące zmiany atopowe, jest nadwrażliwość pokarmowa IgG-zależna, zwana także alergią IgG-zależną (typu III). Wykonanie specjalistycznych testów z krwi i wdrożenie odpowiedniej diety eliminacyjnej na podstawie uzyskanych wyników przyczynia się niejednokrotnie do znacznego złagodzenia zmian skórnych u pacjentów chorujących na atopowe zapalenie skóry czy przewlekłą pokrzywkę. Celem niniejszej pracy jest prezentacja mechanizmu rozwoju alergii pokarmowej IgG-zależnej i doniesień naukowych odnośnie do jej znaczenia w chorobach skóry i innych jednostkach chorobowych.
Słowa kluczowe: alergia IgG-zależna, nadwrażliwość pokarmowa, atopowe zapalenie skóry, dieta eliminacyjna
Zabiegi fizjoterapeutyczne w leczeniu wybranych schorzeń dermatologicznych
Physiotherapy in the treatments in selected dermatological
Maciej Walasik, Sławomir Gałęcki, Marcin Połeć
Streszczenie
Fizjoterapia jest połączeniem dwóch greckich słów physis – natura, przyroda oraz therapeia – leczenie, a swoje początki wzięła z bardzo powszechnego niegdyś przyrodolecznictwa.
Obecnie jest oddzielną dziedziną medycyny klinicznej z ugruntowaną pozycją oraz podwalinami naukowymi. Prężny rozwój tej dziedziny w ostatnich latach doprowadził do wdrożenia jej elementów do wielu innych dziedzin medycyny, w tym również do dermatologii, w której stanowi niejednokrotnie doskonałe uzupełnienie farmakoterapii. W dermatologii wykorzystuje się przede wszystkim fizykoterapię, a także jej składowe, jak elektroterapię – wykorzystującą lecznicze działanie różnego rodzaju prądów, światłolecznictwo – opierające się na leczeniu promieniowaniem świetlnym, magnetoterapię i magnetostymulację oraz ultrasonoterapię, czy w końcu termoterapię – w tym ciepłolecznictwo czy krioterapię. Zabiegi te z powodzeniem znalazły zastosowanie w leczeniu schorzeń dermatologicznych, takich jak chociażby atopowe zapalenie skóry (dermatitis atopica), łuszczyca pospolita (psoriasis vulgaris), łuszczyca stawowa (psoriasis arthropathica), owrzodzenie podudzi (ulcus cruris) czy też trądzik pospolity (acne vulgaris). Zabiegi fizjoterapeutyczne na trwałe znalazły swoje miejsce w terapii wielu schorzeń dermatologicznych ze względu na swoje działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, a także przyspieszające regenerację tkanek, poprawiające ukrwienie okolic poddanych zabiegom czy rozluźniające. Niniejszy artykuł ma na celu bliższe poznanie zabiegów fizjoterapeutycznych, ocenę ich skuteczności oraz określenie przydatności w leczeniu pacjentów prowadzonych przez lekarzy dermatologów.
Słowa kluczowe: fizjoterapia, fizjoterapia w dermatologii, leczenie chorób dermatologicznych
Róża nawrotowa – dobry efekt zastosowania ceftaroliny (Zinforo)
Recurent erysipelas – good eff ect of ceftaroline (Zinforo) use
Nina Wyrzykowska, Anna Malewska-Woźniak, Magdalena Czarnecka-Operacz, Ryszard Żaba, Zygmunt Adamski
Streszczenie
Róża (erysipelas) jest ostrym stanem zapalnym skóry i tkanki podskórnej wywołanym przez paciorkowce Streptococcus pyogenes, następującym po mechanicznym urazie skóry, w wyniku wewnątrzustrojowego zakażenia lub, tak jak w przypadku opisanej chorej, na skutek upośledzonego krążenia w nieprawidłowych naczyniach chłonnych. Podobnie jak w prezentowanym przypadku róża charakteryzuje się nagłym początkiem z wysoką temperaturą oraz gwałtownym przebiegiem. Artykuł ten pokazuje efektywność nowej metody terapeutycznej. U chorej zastosowano ceftarolinę dożylnie, uzyskując szybką poprawę stanu dermatologicznego. Ceftarolina jest niedawno zarejestrowaną cefalosporyną nowej generacji stosowaną w zakażeniach skóry i tkanki podskórnej oraz pozaszpitalnym zapaleniu płuc.
Słowa kluczowe: róża, róża nawrotowa, ceftarolina, cefalosporyna nowej generacji