Przed wojną Wrocław liczył niemal milion mieszkańców – spustoszony wojenną zawieruchą, przez dziesięciolecia nie mógł wrócić do dawnej świetności. A jednak wrocławscy artyści zdołali stworzyć, w imię wolności i twórczej swobody, swój oryginalny świat. Na rubieżach komunistycznej Polski, dzięki krzyżowaniu się odmiennych kultur i migracji, śmiało eksperymentowali, współpracując z partnerami po obydwu stronach żelaznej kurtyny.
Zbliżająca się wystawa nie będzie jednak opowieścią o sztuce Wrocławia, lecz o tym wyjątkowym mieście, widzianym przez pryzmat powstającej tam sztuki. Na ekspozycji, która swój wernisaż będzie mieć 19 czerwca w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, zostaną zaprezentowane dzieła sztuki, filmy, dokumentalne zdjęcia, instalacje, a także nagrania dźwiękowe – prawie 500 eksponatów z zakresu sztuk wizualnych, urbanistyki, architektury teatru, filmu, designu, wrocławskiej codzienności – począwszy od lat 60. ubiegłego wieku po dzień dzisiejszy.
Zbliżająca się wystawa nie będzie jednak opowieścią o sztuce Wrocławia, lecz o tym wyjątkowym mieście, widzianym przez pryzmat powstającej tam sztuki. Na ekspozycji, która swój wernisaż będzie mieć 19 czerwca w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta, zostaną zaprezentowane dzieła sztuki, filmy, dokumentalne zdjęcia, instalacje, a także nagrania dźwiękowe – prawie 500 eksponatów z zakresu sztuk wizualnych, urbanistyki, architektury teatru, filmu, designu, wrocławskiej codzienności – począwszy od lat 60. ubiegłego wieku po dzień dzisiejszy.
W powojennej stolicy Dolnego Śląska osiedliło się dwóch wybitnych profetów sztuki – Jerzy Grotowski, twórca Teatru Laboratorium, oraz Jerzy Ludwiński – teoretyk sztuki pojęciowej, krytyk, dziennikarz. Od ich przyjazdu rozpoczyna się historia wrocławskiej awangardy i pomimo ich wyjazdów – wciąż trwa.
Swoje wystawy mieli tu, stojący wtedy u progu artystycznej kariery, dziś stararchitekci, tacy jak: Arata Isozaki, Renzo Piano, Richard Rogers, Tadao Ando, Rem Koolhaas. Działali następujący artyści: Jerzy Rosołowicz, Zdzisław Jurkiewicz, Jan Chwałczyk, Wanda Gołkowska, Natalia LL i Andrzej Lachowicz, Romuald i Anna Kuterowie. Teatralne eksperymenty – obok Laboratorium – były udziałem Helmuta Kajzara i Kazimierza Brauna, współpracującego blisko z Tadeuszem Różewiczem.
Także „wrocławskia szkoła plakatu” wywodzi się z Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, a reprezentują ją: Jerzy Sawka, Jerzy Czerniawski, Jan Jaromir Aleksiun i Eugeniusz Get-Stankiewicz.
We Wrocławskiej Wytwórni Filmowej powstał „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy, „Pamiętnik znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa, nieukończony film „Na srebrnym globie” Andrzeja Żuławskiego czy „Zdjęcia próbne” Agnieszki Holland. Wrocław przez dekady to także m.in. Jazz nad Odrą, Festiwal Teatru Otwartego, Pomarańczowa Alternatywa, Kormorany oraz happeningi LUXUSU.
Ekspozycję „Dzikie pola. Historia awangardowego Wrocławia”, której tytuł został zaczerpnięty z zespołu fotografii z lat 60., odnalezionych w Muzeum Architektury będzie można oglądać do 13 września 2015 roku. Później wystawa wyruszy w tournée: Kunsthalle w Koszycach, Museum Bochum oraz Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Zagrzebiu. Warto wspomieć przy tej okazji, że Wrocław za rok zostanie Europejską Stolicą Kultury.
„Dzikie pola. Historia awangardowego Wrocławia”
Narodowa Galeria Sztuki Zachęta
wernisaż: 19.06.2015 – 13.09.2015 r.
kuratorzy: Michał Duda, Anka Herbut, Anna Mituś, Paweł Piotrowicz, Adriana Prodeus,
Sylwia Serafinowicz, Piotr Stasiowski
Magdalena Jacyno
