Szczepienia ochronne wykonywane przez pielęgniarkę

Szczepienia ochronne wykonywane przez pielęgniarkę
Pytanie:
Czy pielęgniarka może wykonywać szczepienia ochronne jeżeli nie ma ukończonego odpowiedniego kursu, jednakże pracuje obecnie w poradni i regularnie wykonuje szczepienia ochronne?
Odpowiedz:
TAK, pielęgniarka która posiada 2,5-letnią praktykę może wykonywać szczepienia ochronne, lecz tylko do końca 2015 roku. Natomiast osoby, które nie mają wymaganej praktyki, powinny posiadać kwalifikacje zdobyte w trakcie specjalistycznego kursu z zakresu szczepień ochronnych.

Od 1 stycznia 2016 roku pielęgniarki, które posiadają 2,5-letnią praktykę w zakresie wykonywania szczepień, nie będą już mogły ich wykonywać. Natomiast wszystkie pielęgniarki po kursie specjalistycznym w zakresie szczepień ochronnych będą mogły szczepić nadal. Polski system szczepień ochronnych opiera się na ustawowym obowiązku poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym zgodnie z przepisami zawartymi w art. 17 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Ustawodawca określa sposób kwalifikacji do szczepień, prowadzenia i przekazywania dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień oraz sprawozdawczości w tym zakresie.

Art. 5 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy stanowi podstawę prawną do nałożenia obowiązku szczepień przeciw wybranym chorobom zakaźnym, zobowiązujący osoby przebywające na terytorium RP. Osoby, które nie mają wymaganego doświadczenia w zakresie szczepień ochronnych, powinny posiadać kwalifikacje zdobyte w trakcie specjalistycznego kursu z zakresu szczepień ochronnych.

Wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Obowiązkowego szczepienia ochronnego nie można przeprowadzić, jeżeli między lekarskim badaniem kwalifikacyjnym przeprowadzonym w celu wykluczenia przeciwwskazań do szczepienia a tym szczepieniem upłynęło 24 godziny od daty i godziny wskazanej w zaświadczeniu.

Warto zauważyć, że badanie kwalifikacyjne do szczepienia może przeprowadzić lekarz, który posiada niezbędną wiedzę z zakresu szczepień ochronnych, znajomość wskazań oraz przeciwwskazań do szczepień, a także wiedzę o możliwych niepożądanych odczynach poszczepiennych.

Samodzielność pielęgniarki polega na wykonaniu szczepienia oraz reagowania na nieprawidłowości podczas zabiegu i po jego wykonaniu. Nieprawidłowościami mogą być dolegliwości pacjenta, zły stan zdrowia, choroby, o których nie poinformował pacjent lekarza, a dowiedziała się o nich pielęgniarka. To wszystko sprawia, że współdziałanie lekarza z pielęgniarką musi być ścisłe podczas wykonywania szczepień ochronnych. Po przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym lekarz wydaje zaświadczenie ze wskazaniem daty i godziny przeprowadzonego badania. W przypadku gdy lekarskie badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia obowiązkowego szczepienia ochronnego, lekarz kieruje osobę objętą obowiązkiem szczepienia ochronnego do konsultacji specjalistycznej.

Obowiązkowe szczepienia ochronne przeprowadzają posiadający kwalifikacje lekarze lub felczerzy, pielęgniarki, położne i higienistki szkolne.
 
Podstawa prawna:
Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej ( Dz. U. z 2014 r., poz. 1435 ze zm.)
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2013 r., poz. 947 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego ( Dz. U. z 2007 r. Nr 210, poz. 1540 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 182, poz. 1086).
 
Przemysław Gogojewicz 
Kancelaria Usług Prawnych Gogojewicz & Współpracownicy
Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi